Zodra uw kunstgebit is geplaatst, mag u in principe direct eten. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Veel mensen hebben moeite met eten als het kunstgebit pas nieuw is. Sommige mensen worden in het begin zelfs misselijk van het kunstgebit. Maar het eten kan ook ineens lastiger gaan als u het kunstgebit al een poosje heeft. De meest voorkomende redenen waarom eten met een kunstgebit moeizaam kan gaan, zijn:
- Nieuwigheid. Uw mond moet wennen aan het bijten, kauwen en slikken met het nieuwe gebit;
- Pijn. Bijten en kauwen doen pijn, waardoor eten lastiger gaat;
- Slechte pasvorm. Het gebit zit niet stevig waardoor het gaat schuiven. U kunt of durft hierdoor niet goed meer te eten.
In dit artikel bespreken we de bovenstaande oorzaken en geven u tips om het eten met een kunstgebit wat makkelijker te maken.
Wennen aan het eten met een kunstgebit
Voordat u uw nieuwe kunstgebit kreeg, kon u eten als de beste, ook al misten er misschien een paar (of meer) tanden en/of kiezen. Maar uitgerekend nu u weer beschikt over een volledig gebit is bijten, kauwen en slikken een drama! Dit probleem komt bij veel mensen voor en wordt veroorzaakt doordat uw mondspieren nog helemaal zijn afgesteld op de oude situatie. Uw tong wist precies welke bewegingen er nodig waren om het voedsel langs de missende elementen te schuiven, en uw kaken voelden precies aan op welke plek en hoe hard er gebeten of gekauwd moest worden. Nu is alles anders, en dat is wennen. Het goede nieuws: uw mondspieren zullen zich vanzelf aanpassen aan de nieuwe situatie. Het is (letterlijk) even doorbijten; over een poosje voelt het weer als vanouds en kunt u gewoon alles eten met uw kunstgebit.
Sneller wennen aan het eten met een kunstgebit (tips!)
Hoe lastig het ook is, probeer vooral wel te blijven eten met een kunstgebit. Drinkbare voeding lost niets op – het duurt daarmee alleen maar langer voordat u gewend bent aan het kunstgebit. Een paar tips:
- Eet vrij zacht voedsel waar u toch op moet kauwen, zoals zacht fruit (banaan, perzik, druiven, bosbessen), pasta, vis en boterhammen zonder korst;
- Snijd het voedsel in stukjes. Afhappen mag na verloop van tijd ook, maar doe dit alleen met zacht voedsel. Bijt nooit stukken van harde etenswaren zoals appels of rauwe wortels. Dat wordt ook afgeraden als u al gewend bent aan het kunstgebit.
- Neem de tijd om te wennen aan het eten met een kunstgebit. Forceer niets, maar probeer alles rustig uit.
Pijn bij het eten met een kunstgebit
Een kunstgebit krijgen is niet niks. Uw tanden en/of kiezen worden getrokken, en daarna wordt er meteen een prothese over uw beschadigde tandvlees gezet. Geen wonder dat het eten pijn doet! Maar ook in een later stadium, als de wonden al lang genezen zijn, kan een kunstgebit pijn doen bij het eten. Vaak gaat het dan om drukplekjes; pijnlijke plekken waar het kunstgebit knelt. Omdat bijten en kauwen nog meer druk geven, kan het eten een pijnlijke aangelegenheid worden. Ook schimmelinfecties of andere ontstekingen in de mond kunnen pijn veroorzaken.
Wat te doen bij pijnklachten tijdens het eten?
Heeft u last van napijn als gevolg van het kiezentrekken, dan kunt u een pijnstiller gebruiken. Paracetamol (aff.) heeft meestal de voorkeur omdat het weinig bijwerkingen geeft. Een tandarts of tandprotheticus kan soms ook een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven.
Heeft u pijn bij het eten met een kunstgebit als gevolg van drukpijn, dan kan de tandarts of tandprotheticus het kunstgebit vaak bijwerken. Dit verlicht de pijnklachten meestal direct.
Als er sprake is van een infectie, dan zijn er medicijnen die kunnen helpen om de klachten te verminderen. Ga dus altijd even langs uw tandarts als u last heeft van pijnklachten bij het eten met een kunstgebit. Deze kan achterhalen waar de pijn vandaan komt en maatregelen nemen.
Het is belangrijk om de mondholte en het kunstgebit goed schoon te houden. Een mondspoeling (aff.) kan helpen om schimmelinfecties en andere ontstekingen in de mondholte te voorkomen. Uw tandarts of tandprotheticus kan u hierover informeren.
Hardnekkige pijnklachten worden in uitzonderlijke gevallen veroorzaakt door een allergische reactie op de prothese. In dat geval kunt u een hypoallergeen kunstgebit krijgen dat gemaakt is van speciale materialen. Heeft u last van een contactallergie, meld dit dan altijd aan uw tandarts!
Moeilijk eten met een kunstgebit door slechte pasvorm
Met een goed passend kunstgebit zou u in principe gewoon moeten kunnen eten. Merkt u dat het eten met een kunstgebit problemen oplevert, bijvoorbeeld omdat het kunstgebit los gaat zitten bij het kauwen, dan is er iets mis met de pasvorm. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als de wonden van het kiezentrekken genezen. Het tandvlees en kaakbot slinkt dan iets, waardoor er teveel ruimte onder het gebit ontstaat en het niet goed vacuüm kan trekken. Ook in de loop der jaren verandert de vorm van de kaak, waardoor het kunstgebit minder stevig zit. Dat merkt u direct bij het eten, aan bijvoorbeeld de volgende klachten:
- Het kunstgebit kantelt tijdens het afbijten van een stuk voedsel;
- Er komen stukjes voedsel tussen het kunstgebit en de kaak. ;
- Het kunstgebit schuift heen en weer als u op iets kauwt;
- Het kunstgebit komt los van de kaak als u op iets kauwt.
Wat te doen bij eetproblemen door een slecht passend kunstgebit
Merkt u dat uw kunstgebit niet goed zit waardoor u lastiger eet, maak dan direct een afspraak met uw tandarts of tandprotheticus. Er zijn verschillende methodes om het kunstgebit aan te passen zodat het weer goed aansluit op uw kaken, bijvoorbeeld door middel van rebasing. Ga in ieder geval nooit zelf ‘sleutelen’ aan het kunstgebit! De prothese kan daardoor onherstelbaar beschadigen of zelfs breken, en dan moet een tandarts of tandprotheticus het kunstgebit repareren.
Andere problemen bij het eten met een kunstgebit
Naast pijn in de mond en moeite met bijten, kauwen en slikken, kunt u nog andere problemen ervaren. Zo klagen veel mensen met een nieuw kunstgebit dat het eten anders smaakt. Sommige proeven zelfs helemaal niets meer! Smaakverlies door een kunstgebit kan inderdaad voorkomen. Dat komt vooral door de verhemelteplaat, het stuk kunststof dat over uw gehemelte ligt. Dit plaatje is nodig om de prothese stevigheid te geven. Het bovengebit zou anders te snel breken.
Smaakverlies door kunstgebit
Het gehemelte bevat veel receptoren die onder andere zout, zoet, kou en warmte kunnen waarnemen. Deze smaakherkenners worden bij het dragen van een kunstgebit dus bedekt door een dun laagje kunststof. Dat verklaart waarom u het eten minder duidelijk proeft dan u gewend was. Het smaakverlies komt vooral ook doordat u de temperatuur van het eten deels niet meer voelt. Daarnaast voelt u ook de structuur van het eten minder. Het kan ook voorkomen dat u minder goed aanvoelt waar de hap eten zich precies in uw mond bevindt. Dit kan het slikken lastiger maken.
Wat te doen bij smaakverlies door een kunstgebit?
De tong voelt en proeft nog wel naar behoren. Daarom is het belangrijk dat u deze goed schoonhoudt. Verwijder hardnekkige aanslag bijvoorbeeld met een tongschraper (aff.) zodat de smaakpappillen op de tong optimaal kunnen werken. Uw neus speelt ook een grote rol in het proeven van voedsel. Heeft u last van een verstopte neus, dan proeft u veel minder. Dit kan eventueel worden opgelost door een neusspray met zoutoplossing te gebruiken valk voor het eten. Kunt u maar niet wennen aan het smaakverlies? Dan kan uw tandarts misschien de verhemelteplaat iets laten inkorten. Zo komt er weer een stukje gehemelte vrij te liggen en proeft u beter.
